لیست رشته‌های کارشناسی ارشد

کارشناسی ارشد یا مستر، یکی از مراحل تحصیلات تکمیلی است که پس از دوره کارشناسی و قبل از دکتری قرار دارد. این دوره آموزشی، علاوه بر گسترش دانش و مهارت‌های تخصصی در یک رشته خاص، به تقویت توانمندی‌های پژوهشی و علمی دانشجویان نیز کمک می‌کند. در این مقاله از دپارتمان مشاوره تو به معرفی رشته‌های کارشناسی ارشد در گروه‌های مختلف علمی پرداخته و نکاتی درباره نحوه انتخاب رشته، تغییرات رشته‌ها و سوالات متداول پاسخ می‌دهیم.

رشته‌های کارشناسی ارشد گروه علوم انسانی

علوم انسانی یکی از گسترده‌ترین گروه‌ها در تحصیلات تکمیلی است که شامل رشته‌های مختلفی می‌شود. این حوزه به مطالعه جنبه‌های مختلف انسانی و اجتماعی می‌پردازد و هدف آن درک بهتر رفتارها، فرهنگ‌ها و ساختارهای اجتماعی است.

برخی از رشته‌های محبوب در این گروه عبارتند از:

• روانشناسی: بررسی رفتارها و فرآیندهای ذهنی انسان.
• جامعه‌شناسی: مطالعه جوامع انسانی و روابط اجتماعی.
• حقوق: آشنایی با قوانین و مقررات حقوقی.
• علوم تربیتی: بررسی فرآیندهای آموزشی و تربیتی.
• مدیریت: شامل رشته‌هایی مثل مدیریت بازرگانی، مدیریت دولتی، مدیریت مالی و…
• اقتصاد: تحلیل و بررسی سیستم‌های اقتصادی و بازارها.
• فلسفه: مطالعه مسائل بنیادین مرتبط با وجود، معرفت، اخلاق و…
• علوم سیاسی: بررسی نظام‌های سیاسی، روابط بین‌الملل و نظریه‌های سیاسی.
• زبان و ادبیات فارسی: مطالعه و تحقیق در زمینه زبان و ادبیات فارسی.

رشته‌های کارشناسی ارشد گروه علوم پایه

علوم پایه به مطالعه مبانی علمی و نظریه‌های پایه‌ای می‌پردازد که پایه و اساس بسیاری از علوم کاربردی و مهندسی هستند. این گروه شامل رشته‌هایی است که به بررسی پدیده‌های طبیعی و قوانین حاکم بر آن‌ها می‌پردازند.

برخی از رشته‌های مهم در این گروه عبارتند از:

• ریاضیات: بررسی نظریه‌ها و کاربردهای مختلف ریاضی.
• فیزیک: مطالعه اصول و قوانین حاکم بر جهان طبیعی.
• شیمی: بررسی ترکیبات شیمیایی و واکنش‌های آن‌ها.
• زیست‌شناسی: مطالعه ساختار و عملکرد موجودات زنده.
• زمین‌شناسی: بررسی زمین و فرآیندهای آن.
• آمار: تحلیل داده‌ها و کاربردهای آماری.
• علوم کامپیوتر: بررسی الگوریتم‌ها، برنامه‌نویسی و سیستم‌های کامپیوتری.

رشته‌های کارشناسی ارشد گروه فنی و مهندسی

گروه فنی و مهندسی شامل رشته‌هایی است که به طراحی، ساخت و بهینه‌سازی سیستم‌ها و فرآیندهای مختلف می‌پردازند. این گروه به خاطر کاربردهای گسترده و نقش حیاتی در توسعه فناوری و صنعت، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

برخی از رشته‌های پرطرفدار در این گروه عبارتند از:

• مهندسی برق: شامل گرایش‌هایی مثل الکترونیک، قدرت، مخابرات و کنترل.
• مهندسی مکانیک: شامل گرایش‌هایی مثل طراحی جامدات، حرارت و سیالات.
• مهندسی عمران: شامل گرایش‌هایی مثل سازه، زلزله، آب و محیط زیست.
• مهندسی کامپیوتر: شامل گرایش‌هایی مثل نرم‌افزار، سخت‌افزار، هوش مصنوعی و شبکه.
• مهندسی شیمی: شامل گرایش‌هایی مثل فرآیندهای شیمیایی، پلیمر و نانو.
• مهندسی صنایع: شامل گرایش‌هایی مثل بهینه‌سازی سیستم‌ها، تولید و مدیریت پروژه.
• مهندسی مواد: شامل گرایش‌هایی مثل متالورژی صنعتی، نانو و سرامیک.

رشته‌های کارشناسی ارشد گروه کشاورزی و منابع طبیعی

این گروه به بررسی و بهبود فرآیندهای مرتبط با تولید محصولات کشاورزی، حفاظت از منابع طبیعی و توسعه پایدار می‌پردازد. رشته‌های مرتبط با این گروه از اهمیت ویژه‌ای در تأمین امنیت غذایی و حفاظت از محیط زیست برخوردارند.

برخی از رشته‌های موجود در این گروه عبارتند از:

• مهندسی کشاورزی: شامل گرایش‌هایی مثل زراعت، باغبانی، خاک‌شناسی و علوم دامی.
• مهندسی منابع طبیعی: شامل گرایش‌هایی مثل جنگلداری، مرتعداری و شیلات.
• مهندسی آب: شامل گرایش‌هایی مثل مدیریت منابع آب و آبیاری.
• مهندسی محیط زیست: شامل گرایش‌هایی مثل آلودگی هوا، مدیریت پسماند و ارزیابی زیست‌محیطی.
• بیوتکنولوژی کشاورزی: استفاده از فناوری‌های نوین در بهبود محصولات کشاورزی.

رشته‌های کارشناسی ارشد گروه هنر

گروه هنر شامل رشته‌هایی است که به خلق، تحلیل و نقد آثار هنری می‌پردازد. این گروه علاوه بر توسعه خلاقیت و توانمندی‌های هنری، به مطالعه تاریخچه و نظریه‌های هنری نیز می‌پردازد.

برخی از رشته‌های مهم در این گروه عبارتند از:

• نقاشی: آموزش تکنیک‌ها و سبک‌های مختلف نقاشی.
• مجسمه‌سازی: خلق آثار سه‌بعدی و آشنایی با مواد و تکنیک‌های مختلف.
• گرافیک: طراحی و خلق آثار گرافیکی و تبلیغاتی.
• سینما و تئاتر: شامل گرایش‌هایی مثل کارگردانی، بازیگری و فیلم‌نامه‌نویسی.
• معماری: طراحی و تحلیل سازه‌ها و فضاهای معماری.
• موسیقی: شامل گرایش‌هایی مثل نوازندگی، آهنگسازی و موسیقی‌شناسی.
• طراحی صنعتی: طراحی و بهینه‌سازی محصولات صنعتی و مصرفی.

رشته‌های کارشناسی ارشد گروه دامپزشکی

دامپزشکی به مطالعه بیماری‌ها، درمان و مراقبت از حیوانات می‌پردازد. این گروه شامل رشته‌هایی است که به بهبود سلامت حیوانات و ارتقاء کیفیت محصولات دامی کمک می‌کنند.

برخی از رشته‌های مرتبط در این گروه عبارتند از:

• پاتولوژی دامی: مطالعه بیماری‌ها و آسیب‌شناسی حیوانات.
• کلینیکال پاتولوژی: آزمایشات و تشخیص بیماری‌های حیوانات.
• بیوتکنولوژی دامی: استفاده از فناوری‌های نوین در بهبود سلامت و تولیدات دامی.
• داروسازی دامی: تحقیق و توسعه داروهای مخصوص حیوانات.
• بهداشت و بیماری‌های طیور: بررسی و درمان بیماری‌های طیور.
• تغذیه دامی: تحقیق درباره نیازهای تغذیه‌ای حیوانات.

لیست رشته‌های شناور کارشناسی ارشد سراسری ۱۴۰۳

داوطلبان کنکور ارشد ۱۴۰۳، می‌توانند علاوه بر شرکت در رشته‌های اصلی، در رشته دیگری به عنوان رشته شناور نیز انتخاب رشته کنند. رشته‌های شناور معمولاً بین رشته‌ای هستند. برخی از آنها برای مقطع کارشناسی به طور مستقل ارائه نمی‌شوند. هر ساله در دفترچه ثبت‌نام کنکور ارشد لیست رشته‌های کارشناسی ارشد سراسری که به صورت شناور ارائه می‌شوند، درج شده است، و داوطلبان برای اسم‌نویسی در هر کدام از این رشته‌ها، هزینه آن را بپردازند و مراحل اسم‌نویسی خود را تکمیل کنند. برای مشاهده و اطلاع از رشته‌های شناور مختص گروه‌های آزمایشی علوم انسانی، علوم پایه، کشاورزی، فنی مهندسی، دامپزشکی و هنر می‌توانید به جدول زیر مراجعه کنید. هنوز رشته‌های شناور کارشناسی ارشد ۱۴۰۳ اعلام نشده است. لذا لیست سال گذشته را در اختیار شما عزیزان قرار خواهیم داد. معمولاً رشته‌های شناور تغییر چندانی نسبت به سال گذشته نخواهند داشت.

رشته های شناور کارشناسی ارشد
گروه آموزشی	رشته‌های ارائه شده
گروه علوم انسانی	زبان‌های باستانی ایران/ سنجش از راه دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی/ مجموعه زبان شناسی/ ایران شناسی/ آموزش زبان ژاپنی/ مطالعات جهان/ مجموعه علم اطلاعات و دانش شناسی/ مدیریت جهانگردی/ مطالعات زنان/ مجموعه مددکاری اجتماعی/ مدیریت دریایی/ محیط زیست/ مجموعه مدیریت کسب و کار و برنامه ریزی امور شهری/ اطلاعات / مجموعه علوم ارتباطات اجتماعی/
گروه علوم پایه	مجموعه فتونیک/ مجموعه علوم کامپیوتر/ مجموعه ژئوفیزیک و هواشناسی/ زیست‌شناسی گیاهی/ زیست‌شناسی جانوری/ مجموعه علوم محیط زیست/ مجموعه تاریخ و فلسفه علم/ علوم شناختی/ زیست‌شناسی دریا/ اقیانوس‌شناسی فیزیکی
گروه فنی و مهندسی	مجموعه مهندسی معماری کشتی/ مهندسی نفت/ مهندسی پلیمر/ مهندسی در سوانح طبیعی/ مهندسی پلیمر – صنایع رنگ/ گروه مهندسی هوافضا/ مهندسی طراحی محیط زیست/ رشته نانو فناوری – نانو مواد/ مهندسی فناوری اطلاعات (IT)/ مهندسی شیمی – بیوتکنولوژی و دارو سازی/ رشته مهندسی ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE)/ / مهندسی ابزار و اتوماسیون صنایع نفت/ رشته آموزش مهندسی مهندسی ایمنی و بازرسی فنی
گروه کشاورزی و منابع طبیعی	حشره‌شناسی کشاورزی/ توسعه روستایی/ مدیریت کشاورزی/ مهندسی مکانیزاسیون کشاورزی/ اکوهیدرولوژی/ بیوتکنولوژی کشاورزی
گروه هنر	مجموعه طراحی شهری/ مرمت و احیای ابنیه و بافت‌های تاریخی/ مجموعه برنامه ریزی شهری، منطقه‌ای و مدیریت شهری/ نمایش عروسکی/ مجموعه هنرهای ساخت و معماری/ طراحی صنعتی/ فرش / مجموعه هنرهای پژوهشی و صنایع دستی
گروه دامپزشکی	قارچ‌شناسی دامپزشکی/ بافت‌شناسی دامپزشکی/ انگل شناسی/ فیزیولوژی دامپزشکی/ باکتری‌شناسی دامپزشکی/ بهداشت و کنترل کیفی مواد غذایی/ سم‌شناسی/ پیشگیری بیماری‌های دامی/ ایمنی‌شناسی دامپزشکی

تغییرات رشته‌ها / گرایش‌ها

در طول زمان، رشته‌ها و گرایش‌های تحصیلات تکمیلی ممکن است تغییر کنند. این تغییرات ممکن است به دلایل زیر رخ دهند:

• تحولات علمی و فناوری: پیشرفت‌های جدید ممکن است منجر به ایجاد رشته‌ها و گرایش‌های جدید شوند.
• نیازهای بازار کار: تغییر در نیازهای بازار کار ممکن است باعث تغییر در محتوا و گرایش‌های رشته‌ها شود.
• بین‌رشته‌ای شدن علوم: ترکیب و همپوشانی رشته‌های مختلف ممکن است به ایجاد رشته‌های بین‌رشته‌ای جدید منجر شود.
• بازنگری‌های آموزشی: دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی ممکن است به منظور بهبود کیفیت آموزش و پژوهش، تغییراتی در رشته‌ها و گرایش‌ها اعمال کنند.

نحوه انتخاب رشته امتحانی کارشناسی ارشد

انتخاب رشته کارشناسی ارشد یکی از مهم‌ترین مراحل تحصیلات تکمیلی است که می‌تواند تأثیر زیادی بر آینده شغلی و تحصیلی دانشجو داشته باشد. در زیر چند نکته برای انتخاب رشته آمده است:

• علاقه شخصی: انتخاب رشته‌ای که به آن علاقه‌مند هستید، می‌تواند باعث افزایش انگیزه و موفقیت شما شود.
• توانمندی‌ها و مهارت‌ها: رشته‌ای را انتخاب کنید که با توانمندی‌ها و مهارت‌های شما همخوانی داشته باشد.
• فرصت‌های شغلی: تحقیق کنید که رشته مورد نظر شما چه فرصت‌های شغلی و بازار کاری دارد.
• برنامه‌های دانشگاهی: بررسی کنید که دانشگاه‌های مختلف چه برنامه‌ها و اساتیدی در رشته مورد نظر شما دارند.
• آینده تحصیلی: اگر قصد ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر را دارید، رشته‌ای را انتخاب کنید که بتواند پایه مناسبی برای دکتری و تحقیقات بیشتر باشد.
• مشاوره: از مشاوران تحصیلی و افرادی که در رشته مورد نظر شما تحصیل کرده‌اند، مشورت بگیرید.

نتیجه‌گیری

تحصیلات کارشناسی ارشد فرصتی است برای گسترش دانش و مهارت‌های تخصصی در یک زمینه خاص. با توجه به تنوع رشته‌ها و گرایش‌ها در گروه‌های مختلف، انتخاب رشته‌ای که با علاقه، توانمندی‌ها و اهداف شغلی شما همخوانی داشته باشد، می‌تواند تأثیر بزرگی بر موفقیت و رضایت شما داشته باشد. با تحقیق و مشورت، می‌توانید بهترین تصمیم را برای آینده تحصیلی و حرفه‌ای خود بگیرید.

سوالات متداول

1. آیا می‌توان در رشته‌ای متفاوت از کارشناسی، کارشناسی ارشد خواند؟
   بله، بسیاری از دانشگاه‌ها امکان تغییر رشته در مقطع کارشناسی ارشد را فراهم می‌کنند، اما ممکن است نیاز به گذراندن دروس پیش‌نیاز داشته باشید.
2. مدت زمان دوره کارشناسی ارشد چقدر است؟
   معمولاً دوره کارشناسی ارشد ۲ سال (۴ نیم‌سال) است، اما این مدت ممکن است بسته به رشته و دانشگاه متفاوت باشد.
3. آیا امکان تحصیل همزمان در دو رشته کارشناسی ارشد وجود دارد؟
   در برخی دانشگاه‌ها این امکان وجود دارد، اما نیاز به هماهنگی و موافقت دانشگاه‌ها و رعایت مقررات مربوطه دارد.
4. چه تفاوتی بین کارشناسی ارشد پیوسته و ناپیوسته وجود دارد؟
   کارشناسی ارشد پیوسته به دوره‌ای اطلاق می‌شود که پس از دوره کارشناسی بدون وقفه ادامه می‌یابد، در حالی که کارشناسی ارشد ناپیوسته پس از اتمام دوره کارشناسی و معمولاً با وقفه‌ای بین دو دوره انجام می‌شود.
5. آیا می‌توان کارشناسی ارشد را به صورت آنلاین خواند؟
   بله، بسیاری از دانشگاه‌ها دوره‌های کارشناسی ارشد آنلاین ارائه می‌دهند که به دانشجویان امکان می‌دهد به صورت انعطاف‌پذیر تحصیل کنند.